Manuel Terapi Nedir?

Manuel terapi herhangi bir cihaz ya da makine kullanmaksızın sadece elle uygulanan bir fizik tedavi şeklidir. Manuel terapide uygulayıcılar, kas spazmı, kas gerginliği ve eklem disfonksiyonunun neden olduğu ağrıları azaltmak için bölgedeki eklemleri manipüle etmek ve kas dokusunda baskı yapmak için yalnızca ellerini kullanırlar.

Manuel Terapi Kimlere Uygulanabilir?

Manuel terapi, bazı kas-iskelet yapısında yeterli hareket kabiliyeti ve hareket alanı olmayan, eklem rahatsızlıkları olan kişilerin tedavisinde yardımcı olabilir. Bu rahatsızlıklar kişide ağrı ve işlev, duruş ve hareket değişikliğine neden olabilir. 

Manuel fizik tedavi, hastanın acı çekmeden daha doğal hareket etmesini sağlamak için eklemlerin hareketliliğini kuvvetlendirmek ve kas gerginliğini azaltmak için kullanılır. 

Manuel terapi; sakroilyak eklem disfonksiyonu, kronik bel ağrısı, yumuşak doku yaralanmalarından kaynaklanan akut sırt ağrısı, sırt kası gerginliği gibi eklem sorunları ve bağ çekilmelerinin tedavisinde kişilere rahatlama sağlayabilir. Manuel terapinin kronik bel ve sırt ağrısı olan hastaların tedavisinde etkili olduğu görülmektedir. 

Manuel fizik tedavi teknikleri çeşitli uygulamaları içerir:

• Masaj da dahil olmak üzere yumuşak doku ve kaslara basınç uygulanır. Uygulanan bu basınç kasları rahatlatır, dolaşımı artırır, hasarlı dokuyu parçalamaya yardımcı olur ve yumuşak dokulardaki ağrıyı azaltır.

• Farklı hızlarda (yavaştan hızlıya) hareketler içeren mobilizasyon / manipülasyon yöntemi kemik ve eklemleri bükmek, çekmek veya kuvveti itmek (hafiften kuvvetliye) ve germek (‘genlik’ olarak adlandırılır) için kullanılır.

Miyofasyal gevşetme, kaslara ve çevresindeki fasyaya mekanik uyarı yoluyla bütünsel olarak uygulanan bir manuel terapi yöntemidir. Vücuttaki kas ve fasya sisteminin değerlendirilmesi ve tedavisi için kapsamlı bir yaklaşımdır.

Bu teknik, vücudun tüm bölgelerinde ağrıya neden olabilecek ve hareketi sınırlayabilecek yumuşak dokuda tetik noktaları, kas gerginliği ve işlev bozuklukları gibi kısıtlamaları serbest bırakmak için tasarlanmıştır. Ağrıyı azaltmada ve hareketliliği artırmada başarı göstermiştir. Kaslar ve çevresindeki fasyaya mekanik uyarı uygulandığında fasya gevşemesi sağlanır, gerginlik ve düzensiz gerilimler gevşer. 

Miyofasyal gevşetme için odaklanılan ana doku fasyadır. Miyofasyal gevşetme, fasya içerisindeki gerginliklerin ve kısıtlılıkların değerlendirilmesine, tanımlanmasına ve tedavi edilmesine olanak sağlar. Bu kısıtlılıklar, travma, kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, postür bozukluğu gibi çok sayıda faktörden kaynaklanabilir.

Tedavide en önemli yeri kaplayan fizik tedavi seansları ve egzersiz programları, şikayetleri azalttıkları ve güvenle uygulanabildikleri için uzun yıllardan beri kullanılmaktadır.

Fizik tedavide; sıcak uygulama, TENS veya interferans gibi ağrıyı azaltmaya yönelik akımlar, ultrason, lazer, hilterapi, traksiyon, kupa tedavisi, masaj, bantlama, kuru iğneleme, tetik nokta enjeksiyonları, mobilizasyon ve manipülasyon uygulamaları yapılabilir.

Kinezyo bantlama uygulamalarının temel modeli kaslara inhibisyon (işlevin engellenmesi) veya fasilitasyon (işlevin kolaylaştırılması) amaçlı uygulamalardır. Kinezyo bantlamanın etkisinin uygulama yapılır yapılmaz başlaması ve etkinin bant kişinin üzerinde kaldığı sürece sürmesi kullanımda büyük avantaj sağlamaktadır.  Özellikle akut ağrılı durumlarda hastanın muayene odasından ağrısının azalarak çıkması hem doktor hem de hasta için memnuniyet vericidir.  

Non invasif olması, ilaç özelliği taşımaması nedeniyle akut ağrılı durumlarda ilk aşamada uygulanabilecek bir tedavi seçeneği olarak karşımıza çıkmaktadır.  Hastanın tetkik sonuçlarının değerlendirileceği ve kesin tanıya gidilecek kontrol muayenesine kadar geçecek sürede kinezyo bantlama, tedavi kılavuzlarına birinci basamak tedavi seçeneği olarak girmeye adaydır.  

Bant kişinin üzerinde 3 ile 5 gün arasında rahatlıkla kalabilir.  Bir iki saat önce uygulanmak şartıyla suya dayanıklıdır. Kişi rahatlıkla banyo yapabilir.  Ancak bandın üstü elle veya lifle ovuşturulmamalıdır.   Fizik tedavi gören misafirlerde, tedavinin yapılmadığı günlerde ve hafta sonlarında tedavinin devamı açısından kinezyo bantlama uygulaması yapılabilir.

Ortopedik Fizyoterapi, ortopedik hastalıkların, yaralanmaların tedavisinde, cerrahi sonrası hareket ve fonksiyonların geri kazanılmasında uygulanan fizik tedavi dalıdır. 

Ortopedik fizyoterapi programı ile amaç, kas ve eklem düzgünlüğünü kazanmak, hastanın fonksiyonel kapasite ve bağımsızlığını en üst düzeye çıkarmak, normal aktivite seviyesini sağlamaktır.

Graston Tekniği, alet destekli yumuşak doku mobilizasyonu olarak bilinen bir manuel tedavi şeklidir. Graston masajı, vücudun farklı bölgeleri için özel olarak tasarlanmış titanyum kaplı metal çubuklar kullanılarak yapılır. Tekniğin amacı skar (yapışık) dokuları açarak ve dolaşımı artırarak yumuşak doku mobilizasyonunu sağlamaktır. 

Graston masajı, özellikle fasyanın mobilitesini (hareketliliği) artırmak, kas, tendon ve yumuşak dokuda meydana gelen yırtık veya yaralanmaları tedavi etmek için tercih edilir. 

Graston tekniği özellikle kayropraktör, fizyoterapist ve osteopatlar tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.

Recovery kelimesi; iyileşme, toparlanma ve eski haline dönme anlamlarına gelmektedir. Hedefleriniz doğrultusunda ilerlediğiniz yoğun antrenman temponuzda kaslarınızın recovery sürecini hızlandırmak, hissettiğiniz ufak ağrıların daha sonraki antrenmanlarınızda hareketinizi etkileyecek duruma gelmesine engel olmak, yaralanma riskinizi minimalize etmek, performans artışını ve devamlılığını desteklemek için sporcular açısından önemli bir rehabilitasyon modalitesidir.

Fizyoterapistin recoverydeki rolü, kasların oksijenizasyonunu artıracak manuel teknikler ve egzersizleri belirleyip sporcuyu doğru asiste etmektir. Aynı zamanda yoğunluktan dolayı kasın kısalmaya meyilli boyunu uzatmak için germe egzersizleri ve kombine teknikler uygulamaktır. Yoğun dönemlerde kısalan dinlenme süresi kişiye özel recovery programı ile kompanse edilmelidir. 

Postür, vücudun her kısmının, kendisine bitişik segmente ve bütün vücuda oranla en uygun pozisyonda yerleştirilmesidir. Vücut, kas aktivitesi sırasında ligamentlerin desteği ile stabilite sağlamak veya bir harekete temel teşkil etmek için, birçok kasın uyumlu çalışması sonucunda düzgün bir duruş elde eder.

Hareketsizlik, iş hayatında zorunlu olarak belirli bir duruş biçiminde çalışma, önemli duruş sorunlarına yol açabilir. Bir madencinin duruşu ile bir piyanistin duruşu elbette farklıdır. Ancak sağlıklı duruş ve yürüme için gerekli kurallar herkes için aynıdır. 

Erişkin postürünü etkileyen birçok faktör olmakla birlikte bunlardan üçü sıklık bakımından önem kazanmıştır. Ailesel ve kalıtsal belirgin dorsal kifoz ve aşırı lordoz, doğuştan ya da sonradan olma yapısal bozukluklar; sinir, kas ve bağ dokusunda duraklamış ya da ilerleyici anomaliler, gelişme döneminde alışkanlıklar ya da yanlış eğitimle edinilmiş bozuk postürler.

Fizyoterapisler; uygun egzersiz programı, düzenli çalışma ve destek ekipmanlar ile bu durumu çözmek üzerine de çalışırlar. Egzersiz kişinin durumuna özel olarak organize edilmektedir. Ağrısız ve sağlıklı bir vücut için doğru egzersizler ve doğru postür kişinin hayatına entegre edilmeli ve yaşam biçimi haline gelmelidir.

Fizyoterapi birçok ağrı çeşidinde olduğu gibi sırt ağrılarında da profesyonel yaklaşımlarda bulunarak problemin tedavisi ve önlenmesi için gereklidir. Sırt problemlerini diğer bölgelerden ayıran en önemli fark, sırt için yapılacak egzersizlerin az olması ve kişinin kendi sırtına müdahalesinin zorluğudur. Fizyoterapistler hastaların sakatlık öncesi aktivite seviyesine geri dönmesi için öncelikle sırtı gevşetici sonra güçlendirici ve daha sonra hareket yeteneğini tekrar kazanması için farklı teknikler uygularlar.

Lenfödemde lenf drenajında yetersizlik olup proteinden zengin hücreler arası sıvı, cilt ve cilt altı dokularda birikmektedir. Bu birikim sonucunda lenf akım bozukluğu olan bölgelerde şişme oluşur.

Fizyoterapi tekniği ile lenf sıvısının boşaltılması sağlanır. Bu teknik elle uygulanan bir tedavi yöntemidir. Lenfli bölgeye masaj terapisi uygulanarak bölgedeki lenf sıvısı boşaltılır. Ardından bölgeye kompresyon uygulanarak hastanın kas aktivitesinin artması sağlanır. 

Kompresyon, lenfödem tedavisinin ikinci aşamasıdır. Kompresyon terapisinde bölgeye basınç uygulaması yapılır. Bu sayede bölgenin iyileşmesi hızlandırılmış olur.

Kişiye özel tasarlanmış fiziksel aktivite programında, egzersizin süresi, yoğunluğu ve tipi bireyin özgeçmişine ve eşlik eden kas-iskelet ve diğer sistem problemlerine göre fizyoterapist tarafından takip edilir. Hastanın gereksinimine göre postür, germe, kas kuvvetlendirme, denge ve koordinasyon egzersizleri ile bisiklet ergometresi, yüzme ve yürüyüş gibi aerobik egzersizlerden oluşan bir program hazırlanır. 

Uygun hastalar grup veya bireysel pilates ya da yoga sınıflarına katılabilirler.